سیستم خانواده از مهم ترین سیستم های جامعه می باشد که بر اساس ازدواج دو جنس مخالف با یکدیگر تشکیل می شود و حفظ و تداوم آن از اهمیت ویژه ای بر خوردار است . همان طور که گفته شد خانواده به عنوان واحد اجتماعی می باشد و این خانواده کانون رشد و تکامل ، التیام و شفا دهندگی و تغییر و تحول آسیب ها و عوارض است که هم بستری برای شکوفایی و هم فرو پاشی در روابط اعضایش می باشد . اهمیت خانواده سالم در این جا است که با توجه به توانمندی هایشان در مورد مسائل مشترک تصمیم بگیرند. مشاور خانواده در مراکز مشاوره خانواده معمولا مشکلات افراد را در بطن محیط ، خصوصا در محیط خانواده مورد بررسی قرار می دهد و گاهی اوقات در مشاوره خانواده افراد به صورت گروهی تحت درمان قرار می گیرند زیرا که بهبود روابط بین فردی در خانواده بسیار با اهمیت است. مشاوره خانواده نوعی از مشاوره است که به برطرف کردن مسائل خانوادگی و آنچه در یک خانواده می‌گذرد، می‌پردازد. مشاوره خانواده به بررسی مسائل و مشکلات همه افراد خانواده می‌پردازد و با آنها ارتباط مؤثر و مفیدی برقرار می‌کند. مشاوران خانواده از جمله روانشناسانی هستند که به دلیل بررسی کل خانواده و مراجعه همه اعضای خانواده، می‌توانند تحلیل بهتر و روشن تری از مسائل افراد آن خانواده داشته باشند در جلسات مشاوره خانواده تلاش می شود با بهبود روابط اعضای خانواده و از بین بردن استرس ها و تنش ها به بهتر شدن وضعیت خانواده و خوشبختی اعضای آن کمک شود. مشاوره خانواده شاخه ای از علم روانشناسی نوین است که به مطالعه رفتار فرد به فرد اعضای خانواده و نقش آنها در خانواده می پردازد. مشاور خانواده سعی می کند با تمامی اعضای خانواده جلسات روان درمانی داشته باشد ولی در مورد برخی از تعارضات در خانواده این امر امکان پذیر نیست. 

مشاور خانواده کیست ؟
مشاور خانواده به طور دراز مدت از خانواده ها حمایت می کند. هدف مشاور خانواده سلامت، خوشبختی و رابطه سالم اعضای خانواده می باشد. هدف مشاوران خانواده بیشتر از درمان ، پیشگیری است . بنابراین بهتر در کنار خانواده باشند تا بتوانند خانواده را در برابر مشکلات و بحرانهایى از جمله اعتیاد، مسائل پزشکی، تشخیص سلامت جسمی و روانی کمک کنند. مشاور خانواده ای که بتواند در این امور به خانواده همکاری لازم را برساند یک مشاور خانواده ایده آل است. همچنین داشتن ارتباطات درست، اخلاق مداری، توانایی حل مسائل، آموزش و رهبری از جمله ویژگی های یک مشاور خانواده خوب است. ارتباط خانواده ها با مشاور می تواند در بهبود ارتباطات، رفع اختلافات خانوادگی تاثیر بسیاری داشته باشد.

مشاوره خانواده از عهده فردی بر می آید، که تحصیلات دانشگاهی و تجربه لازم را داشته باشد. و به گفته ای یک درمانگر واقعی باشد. مشاوران ازدواج دوره ای از مشاوره خانواده را می‌گذرانند. بعضی از روانشناسان بالینی نیز در زمینه مشاوره خانواده آموزش دیده اند. در ادامه به چند تا از انواع مشاوره خانواده میپردازیم :

روش مشاوره خانواده ساختارمند این نوع از انواع مشاوره خانواده با تنظیم دوباره نقش اعضای خانواده به رفع مشکلات و تعارضات خانوادگی کمک می کند. بسیاری از تعارضات خانواده بدلیل آن است که اعضای خانواده نقش خود را بدرستی انجام نمی دهند. برای مثال نقش پدر در خانواده کم رنگ شده و یا بچه ها نقش خود را نسبت به والدین ب درستی ایفا نمی کنند. در روش مشاوره خانواده ساختارمند مشاوران خانواده با تعادل سازی نقش ر یک از اعضای خانواده بصورت عادلانه ارتباط و هبستگى افراد خانواده را بهبود می بخشند. در روش خانواده ساختار مند، مشاور خانواده با دریافت گزارشات مداوم از خود افراد خانواده ارتباطی عمیق و بنیادین بین اعضای خانواده برقرار کرده و بین آنها پیوستگی ایجاد میکند.

روش مشاوره خانواده سیستماتیک مشاور خانواده بر روی رفتار اعضای خانواده تاثیر میگذارد ولی در ارتباط شخصی افراد نفوذ نمی کند و این دخالت به صورت ناخودآگاه اتفاق می افتد. در روش مشاوره خانواده سیستماتیک مشاور رویکرد های خنثی را در نظر گرفته و در عین حال رفتارها و نمونه های درست را به خانواده آموزش میدهد. در روش خانواده سیستماتیک هیچ یک از افراد خانواده دخالت را در درون خانواده احساس نمی کنند و درمانگر با یک حالت ناخودآگاه به بهبود روابط آنها کمک میکند.

روش مشاوره خانواده استراتژیک این نوع از انواع مشاوره خانواده برای خانواده هایی که می خواهند سریعتر به نتیجه برسند، کارآمد است. گاهی یک نتیجه مثبت می تواند به اعضای خانواده امید بخشد و این به مشاور خانواده بستگی دارد که به صورت استراتژیک و درست تصمیم بگیرد. در روش خانواده استراتژیک به فرد دچار مشکل شده و یا عامل مشکل توصیه هایی برای رفع مشکل داده می شود. تا اقداماتی در جهت رفع آنی مسائل انجام دهد. مشاور خانواده این اقدامات را در قالب مثبت و منفی دسته بندی می کند. وظیفه مشاور خانواده در روش استراتژیک امید بخشی به افراد خانواده است تا ایگونه بتوانند مسائل را به صورت بنیادی حل کنند

روش مشاوره خانواده بوون یان روش مشاوره خانواده بوون یان از انواع مشاوره خانواده می باشد که برای خانواده هایی که تمایل به رفتن کلینیک ها و دفاتر مشاوره را ندارد بسیار مناسب است. مشاوره خانواده بوون یان دارای دو هسته اصلی از جمله هسته استراتژی مثلثى به عنوان هسته اول و استراتژی تمایز به عنوان هسته دوم است. در روش مثلثى مشاور خانواده سعی دارد با ارتباط با نفر سوم مشکلات بین دو نفر از اعضای خانواده را حل کند. برای مثال استفاده از مادر برای رفع تنش های بین زوج ها و در روش تمایز مشاوره خانواده به روش غیر مستقیم مثلا با نوشتن نامه و واسطه گری سعی دارد تا تعارضات بین اعضای خانواده را رفع کند. این نوع از مشاوره خانواده توسط موری بوون روانپزشک آمریکایی و استاد روانپزشکی دانشگاه جورج تاون تاسیس شد.